Tahminiy o'qish vaqti: 2 daqiqa, 58 sekund. 594 ta so'zdan iborat
🌳 O‘simliklar va daraxtlar haqida:
- Amazon o‘rmonlari dunyodagi kislorodning taxminan 20 foizini ishlab chiqaradi.
- Bitta katta daraxt bir yilda 48 funt (taxminan 22 kg) karbonni o‘zlashtiradi.
- Banan o‘simligi aslida daraxt emas — u eng yirik o‘t o‘simligi hisoblanadi!
- Bambuk bir kunda 1 metrgacha o‘sishi mumkin — bu dunyodagi eng tez o‘suvchi o‘simlikdir.
🌍 Yer va tabiat hodisalari haqida:
5. Yerning eng quruq joyi Antarktidada joylashgan — ba’zi joylariga 2 million yildan beri yomg‘ir yog‘magan!
6. Yomg‘irning hidini odamlar “petrixor” deb ataydi — bu tuproqdagi bakteriyalar chiqaradigan tabiiy modda tufayli paydo bo‘ladi.
7. Quyosh energiyasi har bir daqiqada Yerga insoniyatning bir yillik energiya ehtiyojini qoplay oladigan darajada keladi.
🐘 Hayvonlar haqida:
8. Fil — sakray olmaydigan yagona hayvon, lekin u suvda suzishni juda yaxshi biladi.
9. **Ahtapot (octopus)**ning 3 ta yuragi bor va qoni ko‘k rangda bo‘ladi.
10. Asalarilar bir kunda ularning og‘irligidan 300 barobar ko‘p nektar to‘play oladi.
11. Pingvinlar faqat janubiy yarimsharda yashaydi — ularni hech qachon Shimoliy qutbda topa olmaysiz.
12. Kapalaklar oyoqlari bilan “ta’mni” his qiladi — ular gullarning shirinligini shu yo‘l bilan biladi.
🌊 Suv va okeanlar haqida:
13. Yer yuzasining 70 foizi suv bilan qoplangan, lekin bu suvning faqat 2,5 foizi ichimlik uchun yaroqli.
14. Okeanlar sayyoradagi eng katta kislorod manbai — biz nafas olayotgan kislorodning 50–80 foizi okeanlardan keladi.
15. **Dengiz yulduzlari (starfish)**ning miyasi yo‘q, ammo ular o‘z oyoqlari orqali harakatni boshqarishadi.
Tabiat haqida qo'shimcha faktlar:
Yerdagi eng chuqur botiq Tinch okeanida joylashgan Mariana botigʻidir. Uning chuqurligi 11034m ni tashkil etadi.
Dunyodagi eng uzun daryo Nil boʻlib, uzunligi 6853 km. Uning suv manbalari 11 ta davlat tomonidan foydalaniladi.
Lobsterlar biologik jihatdan boqiy emas, ammo ular oʻz hujayralarini tiklaydigan hamda DNKning cheksiz koʻpayishiga yordam beradigan maxsus ferment ishlab chiqaradi.
Sibirda joylashgan Baykal koʻli (1620m) dunyodagi eng chuqur koʻl hisoblanadi.
Ananas oʻstirmoqchi boʻlgan kishilar ikki yil sabr qilishiga toʻgʻri keladi.
Yer yuzida muloqot qiladigan mavjudotlar faqat insonlar emas. Ishonmaysizmi?
Afrikadagi akasiya daraxtlari oʻz turdoshlarini hayvonlardan himoya qiluvchi toksintanin ishlab chiqarishga tayyorlash maqsadida ogohlantiruvchi gazlar ishlab chiqaradi.
Armadillolarni oʻq teshib oʻtolmaydi.
Niagara sharsharasi umuman muzlamaydi.
Gizaning Buyuk piramidasini tashkil etuvchi har bir granit blokining ogʻirligi 2.5 tonna. Bunday toshlarning soni esa 2.3 millionni tashkil etar ekan.(Odamlar uni qanday qura olgan ekan, hayron qolasan kishi).
Buyuk Xitoy devori (8050 km) boʻylab piyoda yurish uchun 18 oy kerak boʻlar ekan.
G'alati, ammo haqiqat - Yerda Somon yo'lidagi yulduzlardan 12 baravar ko'p daraxtlar bor!
Olimlarning hisob-kitoblariga ko'ra, bizning galaktikamizda 200-400 milliard yulduz bor, yer yuzida esa taxminan 1 trillion daraxt bor! Yulduzlar singari, daraxtlar ham uzoq umr ko'radi va hayot uchun haqiqatan ham muhimdir.
Sigirlar akulalarga qaraganda ko'proq odam o'ldiradi
Ishonish qiyin, lekin haqiqat. Akulalar yiliga o'rtacha 5 kishini o'ldiradi, sigirlar yiliga o'rtacha 22 kishini o'ldiradi. Aslida, odamlar akulalar uchun xavfliroqdirlar. Odamlar yiliga 100 million akulani o'ldiradilar!
Somon yo'lidagi barcha sayyoralarni Yer va Oy o'rtasida ozgina bo'sh joy qoldirgan holda joylashtirishingiz mumkin.
Daraxtni yemiruvchi bakteriyalar bo‘lmagan vaqtlar bo‘lgan.
300 million yil oldin mavjud bo'lgan daraxtlar hozirgi Yerdagi daraxtlarga o'xshamaydi. Bu daraxtlar juda baland o'sishi mumkin edi, lekin ular juda sayoz ildiz tizimiga ega bo'lgan, shuning uchun juda oson qulab tushishgan. O'sha paytda bu daraxtlarni parchalaydigan mikroblar mavjud bo'lmagan, shuning uchun ular yiqilib tushganda, ular bir-birining ustiga yig'ilib, oxir-oqibat ular sababli ko'mir vujudga kelgan.
Ananas o'sishi uchun ikki yil kerak bo'ladi
Ananas sotib olganingizda shu haqda eslang va uni isrof qilishdan avval uni yetishtirish uchun qancha mehnat ketganligini biling. Agar ananas so'rg'ichdan ekilgan bo'lsa, gullash uchun taxminan 18 oy kerak bo'ladi, lekin agar siz ananasning yuqori qismini eksangiz, gullash uchun 2-2,5 yil kerak bo'ladi.
Har yili bir millionga yaqin odam chivin chaqishidan vafot etadi.
Bu kuniga 2700 yoki har soatda 100 tagacha degani. Qanaqasiga? Bezgak eng ko'p o'lim sababidir. Chivinlar bezgakka olib keladigan virusni olib yuradi. Ular odamni "tishlaganda" virus odamga o'tadi, u keyinchalik kasallikka chalinadi. Har 30 soniyada bir bola bezgakdan vafot etadi.
Comments